Ki-Swahili dat doen we ff.
Door: Rik enDinie
Blijf op de hoogte en volg Rik en Dinie
01 November 2009 | Tanzania, Njombe
Omdat we bij SHIPO afgelopen weken ondersteuning van Walter Mgina (een van de twee oprichters) hebben gekregen, zagen we onze kans om er een week tussen uit te knijpen en de hoog nodige taalcursus te nemen.
Wij dachten de nodige basis Ki-Swahili in een week onder de knie te krijgen. Dat hebben we geweten. De taalcursus deden we in de buurt van de regionale hoofdstad (Iringa) op een camping-plus site. Toen we aan kwamen ontmoeten we een hele hoop mensen die ook Kiswahili aan het leren waren. Maar niemand doet dat natuurlijk in 1 week. Zij doen dat in 4 en soms zelfs 5 maanden. “Kiek dan kin se a weurtje plat kalle” (zoals ik dat in mijn taal zou zeggen). Maar goed ons is in eerste instantie 1 week gegund dus hebben de docenten de stof een beetje gecomprimeerd.
We leren groeten, werkwoorden vervoegen in tegenwoordige, verleden en toekomstige tijd, ontkennende vormen, de eerste 5 klasse met hun verschillende bezittelijke voornaamwoorden, actieve en passieve aanduidende voornaamwoorden en het effect dat de klasse heeft op de zelfstandige naamwoorden en de bijwoorden. Ja, inderdaad . . . “Grammatica, dat is lang gelden” dat was ook onze reactie.
Misschien toch leuk om een oefeningetje te doen. Zeker voor de mensen die ons komen bezoeken (maar laat je vooral niet afschrikken).
De onderdelen die je voor deze oefening nodig hebt zijn:
Werkwoorden:
Kula = eten,
Kupenda = houden van
Zelfstandig naamwoord:
Bia = bier
Ugali = ugali en niet erg Europees.
Persoonsvorm:
mimi = ik (dit wordt het voorvoegsel “ni”)
Enkele regels:
1 Elke werkwoord start met KU. Als het werkwoord echter meer dan twee lettergrepen heeft, dan laat je de KU weg als je het gaat vervoegen.
2 Je plakt de persoonsvorm als voorvoegsel aan het begin van het vervoegde werkwoord, gevolgd door een voorvoegsel die de tijd aan geeft. In deze oefening beperken wij ons tot de tegenwoordige tijd en gebruiken dus “na” als voorvoegsel.
Mooi, kunnen we al zeggen: “Ik hou van bier” = ni (ik) na (tegenwoordige tijd) kupenda (houden van) (spatie) bia (bier)
Dus: “Ninapenda bia” toch niet onbelangrijk.
Oefening: Nu is het jou beurt: “Vertaal in het Nederlands”:
“ninakula ugali”
Vooruit nog een regeltje:
3 Als je een zin ontkennend wilt maken (en dan beperk ik me even tot de ik vorm in tegenwoordige tijd) dan:
o wordt NI > SI,
o laat je NA de tijdsaanduiding weg
o heeft het werkwoord minder dan 3 lettergrepen dan laat je de KU weg.
o en als het werkwoord eindigt op A dan wordt die A een I
Voorbeeld:
“Sipendi ugali.” = “Ik hou niet van ugali.”
Oefening: voor wie het aan durft vertaal deze zin in het Kiswahili:
“Ik eet geen ugali.”
Valt het je ook op dat de zinnen in Kiswahili veel korter zijn dan in Nederlands. Toch als ik vraag om een zin voor dorpelingen te vertalen dan is die minstens tien keer zo lang. Dat begrijp ik nog niet helemaal.
Wij dachten de nodige basis Ki-Swahili in een week onder de knie te krijgen. Dat hebben we geweten. De taalcursus deden we in de buurt van de regionale hoofdstad (Iringa) op een camping-plus site. Toen we aan kwamen ontmoeten we een hele hoop mensen die ook Kiswahili aan het leren waren. Maar niemand doet dat natuurlijk in 1 week. Zij doen dat in 4 en soms zelfs 5 maanden. “Kiek dan kin se a weurtje plat kalle” (zoals ik dat in mijn taal zou zeggen). Maar goed ons is in eerste instantie 1 week gegund dus hebben de docenten de stof een beetje gecomprimeerd.
We leren groeten, werkwoorden vervoegen in tegenwoordige, verleden en toekomstige tijd, ontkennende vormen, de eerste 5 klasse met hun verschillende bezittelijke voornaamwoorden, actieve en passieve aanduidende voornaamwoorden en het effect dat de klasse heeft op de zelfstandige naamwoorden en de bijwoorden. Ja, inderdaad . . . “Grammatica, dat is lang gelden” dat was ook onze reactie.
Misschien toch leuk om een oefeningetje te doen. Zeker voor de mensen die ons komen bezoeken (maar laat je vooral niet afschrikken).
De onderdelen die je voor deze oefening nodig hebt zijn:
Werkwoorden:
Kula = eten,
Kupenda = houden van
Zelfstandig naamwoord:
Bia = bier
Ugali = ugali en niet erg Europees.
Persoonsvorm:
mimi = ik (dit wordt het voorvoegsel “ni”)
Enkele regels:
1 Elke werkwoord start met KU. Als het werkwoord echter meer dan twee lettergrepen heeft, dan laat je de KU weg als je het gaat vervoegen.
2 Je plakt de persoonsvorm als voorvoegsel aan het begin van het vervoegde werkwoord, gevolgd door een voorvoegsel die de tijd aan geeft. In deze oefening beperken wij ons tot de tegenwoordige tijd en gebruiken dus “na” als voorvoegsel.
Mooi, kunnen we al zeggen: “Ik hou van bier” = ni (ik) na (tegenwoordige tijd) kupenda (houden van) (spatie) bia (bier)
Dus: “Ninapenda bia” toch niet onbelangrijk.
Oefening: Nu is het jou beurt: “Vertaal in het Nederlands”:
“ninakula ugali”
Vooruit nog een regeltje:
3 Als je een zin ontkennend wilt maken (en dan beperk ik me even tot de ik vorm in tegenwoordige tijd) dan:
o wordt NI > SI,
o laat je NA de tijdsaanduiding weg
o heeft het werkwoord minder dan 3 lettergrepen dan laat je de KU weg.
o en als het werkwoord eindigt op A dan wordt die A een I
Voorbeeld:
“Sipendi ugali.” = “Ik hou niet van ugali.”
Oefening: voor wie het aan durft vertaal deze zin in het Kiswahili:
“Ik eet geen ugali.”
Valt het je ook op dat de zinnen in Kiswahili veel korter zijn dan in Nederlands. Toch als ik vraag om een zin voor dorpelingen te vertalen dan is die minstens tien keer zo lang. Dat begrijp ik nog niet helemaal.
-
01 November 2009 - 10:49
Femke:
sikuli ugali? -
01 November 2009 - 14:14
Wieteke:
Dat zou ik ook zeggen; Sikuli ugali.
Jullie zie er in ieder geval goed en erg ontspannen uit. Volgens mij zijn jullie weer een beetje "thuisgekomen" -
01 November 2009 - 16:27
Papa:
Ik begrijp dat bier in Tanzania net zo'n rol speelt als hier in Limburg? Je leert ons erover nog vóór dat je over eten begint.... 'dorstig weer' daar zeker ?!?! -
01 November 2009 - 17:25
Judith:
Een ander land en een andere taal leren geldt voor jullie. Ik ben weer in Nederland en leer mensen Nederlands.... Maar Tanzania ziet er leuk uit. Wie weet kom ik langs... Succes met jullie werk. -
05 November 2009 - 09:23
Rik:
LET OP: Bij elkaar spieken is strafbaar!
Ben ik de enige die hier problemen mee heeft?
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
